Duitse troepen in Twente en bij Zutphen 1672-?

[Framegote]

Ik hoop dat het geen probleem is dat ik een nieuw onderwerp hierover maak, want het is in eerste instantie minder specifiek dan het andere onderwerp dat ik hier plaatste. Hier gaat-ie:

Doordat een aantal van mijn voorouders hun gezin gesticht hadden in Zutphen in 1701, zit ik met de vraag waarom zij juist daar terecht zijn gekomen en niet bijvoorbeeld in Amsterdam.

ik ben gaan "bladeren" in Wikipedia. 25 jaar geleden zou ik de encyclopedie erbij hebben gepakt, maar ik mag niet tillen ....

Mijn geheugen voor vaderlandse geschiedenis is wat stoffig, maar er komt altijd van alles boven borrelen en dat moet ik dan eerst verifiëren.

"1672 was het rampjaar. De Republiek werd aangevallen door de Engelsen, de Fransen en de bisdommen Münster en Keulen. De Fransen trokken samen met de Duitse troepen bij Lobith de republiek in en veroverden snel een groot stuk van Twente en van graafschap Zutphen."

David Lewis is geboren in 1670 in Frankenthal en duikt later op in Zutphen.

"In de 16e eeuw was Duitsland een lappendeken van vorstendommen en ministaatjes met verschillende religies. De steden waarnaar in eerste instantie gevlucht werd waren Luthers van confessie wat moeilijkheden gaf met de vluchtelingen van calvinistische en wederdoop-overtuiging. Toen de Zuid-Nederlanders aangeboden werd zich in het plaatsje Altona te vestigen, namen sommige dit aanbod aan. Op die plek bevindt zich nu de beruchte Reeperbahn. In 1561 eiste de Lutherse geestelijkheid in Frankfurt van het stadsbestuur dat de calvinistische vreemdelingen zich aan de Lutherse confessie zouden onderwerpen en zo niet dat zij de stad zouden verlaten. Na onderhandelingen met keurvorst Frederik III van de Palts, zelf calvinist, kregen zij toestemming om zich te vestigen in de verlaten abdij van Vrankendale.

Naarmate het verzet tegen vreemdelingen toenam, vertrok een gedeelte van de vluchtelingen naar Vrankendale, waar een calvinistische gemeente werd opgericht. Frankenthal werd zo groot dat er een kanaal naar de Rijn moest worden aangelegd. De bevolking bestond uit lakenmakers, zijde- en vooral tapijtwevers. Er werd zelfs een eigen schildersschool opgericht. In 1689 werd Vrankendale verwoest door Franse troepen."

In 1689 was David Lewis 18 of 19. Hij was dus zelf in staat om z'n hagje te redden. Het feit dat hij in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden opduikt zal dus komen doordat zijn woonplaats verwoest is. Hij gaf in 1701 op dat hij kamer bekleeder van beroep was. Dat past wel tussen de beroepen die in de Wikipedia-tekst hierboven. Als ik mijzelf even verplaats in een situatie als die van David zal ook ik zo ver mogelijk bij die Fransen vandaan mijn heil gaan zoeken. Ik zou niets meer met de Fransen te maken willen hebben. Het verwondert me dan ook dat hij zich aansluit bij de Waalse kerk, terwijl er ook andere niet-katholieke kerken in de buurt zijn.

David Lewis komt niet voor in de burgerboeken van Zutphen. Zou het kunnen zijn dat hij militair was en slechts gelegerd in de buurt van Zutphen? De militairen stonden allemaal wel geregistreerd toch? Tot wanneer waren die Duitse troepen eigenlijk bij Zutphen gelegerd?

[henk elsinga]

"Tot wanneer waren die Duitse troepen eigenlijk bij Zutphen gelegerd?"
Er waren na de inval in 1672 en de bezetting geen Duitse troepen in Zutphen gelegerd.
Zutphen is genomen door de hertog van Orléans en zijn troepen waren Frans.
De achterblijvende bezetting bestond voor een groot deel uit Ierse huursoldaten.
 

Log alstublieft in om de link te kunnen zien.

)
Ik nodig je uit om het stukje bij deze link te lezen, teneinde je geheugen wat op te frissen.

 

Het begrip Duitse troepen is eigenlijk pas van veel later.
Vanaf 1815 tot 1866 was er een Duitse Bond of Confederatie van losse Staten.
Die Staten c.s. waren autonoom.
Deze Bond bestond uit 38 Staten, 34 Vorstendommen en 4 Vrije Steden.
In 1867 is de Duitse Natiestaat opgericht.
 

In 1672 spreken we van Keulse troepen en Münsterse troepen.
De Münsterse troepen onder leiding van Prins-Bisschop Bernhard von Galen stootten snel door via Twenthe naar de vesting Coevorden in Drenthe en daarna richting de stad Groningen. 
Hij slaagde er niet in om Groningen te nemen en moest afdruipen, toen zijn leger van circa 24.000 man geslonken was met ongeveer 50 %
Op 28 augustus 1673 werd Groningen ontzet en dit wordt daar nog ieder jaar gevierd.
De held van het Staatse leger in het Noorden was generaal Karl von Rabenhaupt, ook bekend als Baron de Sucha, een Tsjechische edelman.
 

Een Hollandse vloot slaagde er in om de Engelse + Franse vloot te verslaan (zie derde Engelse zeeoorlog-Wikipedia) en in 1679 kwam er een einde aan de Hollandse oorlog.
Aan de aspiraties van De Franse Koning Louis de 14e en de Bisschoppen van Keulen en Münster werd later een halt toegeroepen toen hun nieuwe vijanden zich aandienden.

Dat waren een Brandenburgs-Pruissische legermacht en een leger van de Keizer van het Heilige Roomsche Rijk.
De Fransen hebben in het Rijngebied veel zinloze vernielingen aangericht, zonder dat dit enig militair doel diende. 
Complete steden werden in de as gelegd, volgens het systeem van de verschroeide aarde.
Dit verklaart voor een groot deel de intense haatgevoelens van de Duits-talige bevolking uit het Rijngebied jegens de Fransen.
 

Dus Frankenthal was niet de enige verwoeste stad in de Palts en er waren nog veel meer vluchtelingen.

Het lijkt mij logisch, dat David Lewis militair was, want Zutphen was een garnizoensstad en hij had een goede reden om soldaat te zijn.
De Waalse Kerk was door Frankrijk te vuur en te zwaard vervolgd, dat lijkt mij juist een logische reden om daar lid van te zijn.
Vermoedelijk was zijn familie ook Waals en was hij Waals opgevoed, zodat hij niet hoefde te kiezen, zo van "welke a-katholieke kerk zal ik eens nemen". 

De soldaten die dienden in een regiment stonden wel geregistreerd.
De vraag is natuurlijk, of die registraties allemaal bewaard zijn.
Je moet om te beginnen wel het Regiment weten, waarbij hij gediend heeft.
Vaak staat dat vermeld in het trouwboek.
Verder is het een kwestie van gegevens verzamelen en het elimineren van de niet passende data. 

Dat geeft soms verrassende resultaten.
Ik heb wel eens alle Schotse en Engelse Regimenten tot in den treure onderzocht, voor zover dit mogelijk was, om een Schotse soldaat te plaatsen.
Uiteindelijk bleek, dat hij niet diende bij een Schots of Engels Regiment, maar bij het Utrechts Regiment.
Zoiets valt uiteraard niet te voorspellen en het duurt lang voor het kwartje valt.

 

Mvrgr,
 

 

 
 
 

 

 

[Framegote]

Dat was een heel verhaal, dank je.

Dat het toen nog geen Duitsland heette wist ik wel, maar het scheelde een hoop letters...:-)

Ik had het verhaal over het beleg van Zutphen al gelezen, maar daarin staat niet hoelang de troepen in de buurt gelegerd bleven, alleen dat de bezetting maar twee jaar duurde. Reden van mijn vraag is dat in het begin van de 18e eeuw ook nog allerlei militairen trouwden in Zutphen. Overigens staat er bij het huwelijk van David Lewis in het kerkboek niets over zijn beroep of rang. Sterker nog ... Zelfs de naam van zijn bruid staat niet vermeld! Die weet ik alleen doordat zij wel op de huwelijksaankondiging in Amsterdam staat.

Je hebt het erover dat zijn familie vermoedelijk ook Waals was. Waar maak je dat uit op? Persoonlijk heb ik het vermoeden dat zij óf Engels (of Schots), óf Frans zijn. Het eerste vanwege de familienaam en het laatste doordat de in Zutphen wonende David "even" naar Amsterdam gaat om z'n bruid op te halen. Je zou bijna denken dat hij die al kende en zij kwam, voor zover we kunnen lezen, uit La Rochelle in Frankrijk.

[henk elsinga]

"Waar maak je dat uit op?"

 

La Rochelle was destijds de grootste Franse havenplaats aan de Atlantische Oceaan.
La Rochelle was Protestants en is door de troepen van de R.K. Franse Koning belegerd en ingenomen.
Tweederde deel van de bevolking is hierbij omgekomen.

Vanuit La Rochelle voeren hierna de Galeien uit, waarop de om hun geloof veroordeelde Protestanten als galeislaven moesten dienen.
Hen wachtte een ellendig en pijnlijk einde. Binnen zes tot twaalf maanden roeiden zij zich meestal dood.

Log alstublieft in om de link te kunnen zien.

 

Veel Huguenots en Walloons zijn gevlucht naar Engeland en hebben daar generaties lang gewoond.
Je kunt hun namen vinden in de Engelse doop- en trouwboeken via Familysearch.
 

Bijvoorbeeld:
Louis birth 22apr. 1718 / christening 11 may 1718 / father Pierre Louis, mother Maria
Carre Street and Berwick Street, French Huguenot, Westminster, London, England.
 

David Louis birth 3 aug. 1722 / christening 26 aug. 1722 / father Pierre Louis, mother Maria D' Eliot
Carre Street and Berwick Street, French Huguenot, Westminster, London England.

 

Dit zou maar zo familie kunnen zijn van jouw voorvader.
 
 

[Framegote]

Hmm, dat is weer een interessante gedachte!

Als David Lewis inderdaad degene is waarvan "we" laatst de doop hebben gevonden in Frankenthal, heeft hij in ieder geval nog een oudere broer Henri en een oudere zus Marie. Zijn moeder wordt bij die drie dopen genoemd als Marie Darli of Marie Terlier.

Dat kan natuurlijk ook best " d'Orly " zijn..... of iets dergelijks.

Ik zou je toch nog willen vragen eens te kijken naar de huwelijksaankondiging van David Lewis en Marie Billeau:

Log alstublieft in om de link te kunnen zien.

Misschien kun jij de plaats van herkomst van Marie beter lezen dan ik.

Vast bedankt

[henk elsinga]

Huwelijksaangiften NdG Amsterdam (1699-1701):
Den 25 Maert 1701 [boek 532, p.422, image 608]
Compareerden als voren Davit Louisz, van Frankendael,
kamer bekleeder, oud 31 jaren, woont
tot Zutphen, ouders doot, geassis^t
met Michiel Onkruijt,      en       Marie
Billeau, van Rochel, oud 31 jaren, inde
Petanie Straet, ouders doot, geassis^t met
Anna Blois,
Versoekende hare drie Sondaagse uytroepinge, omme ....(etc)
                             w.g. David Lewis
                                     Marie Billeau
(in de marge)
Acte verleent
den 10 April
    1701
W kerk
    en
Zutphen

N.B. Rochel wordt geduid als "thans La Rochelle"
(bron: plaatsnamenregister / stadsarchief Amsterdam).
De P in Petanie is een verouderde vorm voor de B.
Acte verleent = de Attestatie om te trouwen.
W kerk = Waalse kerk.

Mvrgr,

 

[Framegote]

ja, dat had ik ook zo gelezen. bedankt voor de bevestiging.

Aan 1 kant wel goed, wat de archieven van La Rochelle staan online en zijn dus "vanuit de luie stoel" door te bladeren. Ik heb al een paar kanshebbers voor de doop, maar ik wil nog kijken of ik een betere match kan vinden. Ik vond namelijk de doop op 19-05-1669 van een Marie Billaud ..... en zij tekent zelf anders. Daarbij is dat niet in La Rochelle zelf, maar in Perigny, daar vlak bij.

Qua tijd klopt dat wel.

Ik zoek verder.