Spring naar bijdragen
Vervelende mededeling: SVF forum site gaat stoppen. ×

VOC schip Held Woltermade


Framegote

Recommended Posts

  • Forumleden Groep

Op 19 december 1780 gaat Lodewijk Marioth als bosschieter aan boord van het schip Held Woltermade die dan vertrekt richting China.

14 april 1781 komen ze aan op de Kaap, waar ze tot 28 juni blijven liggen om nieuwe voorraden aan boord te nemen en te schuilen voor de Engelse vloot, die in de buurt is. Op 28 juni vertrekken ze dus en worden al snel gekaapt en in beslag genomen door HMS Active, van de Engelsen. Wat later valt de Engelse vloot in de Saldanha Baai zes VOC schepen aan die op 1 na allen als prijs worden meegenomen richting Engeland. (Op de Engelstalige Wikipedia site over Saldanha Bay staat best het een en ander of deze slag!). Zoals de orders van de VOC waren werden alle schepen door de bemanning in brand gestoken en van hun ankers los gehakt zodat ze op de kust liepen, maar de Engelsen wisten alle schepen te redden. Een van de schepen echter moest als verloren worden beschouwd, want die brandde helemaal uit.

Op de site van vocopvarenden.nationaalarchief.nl staat heel summier dat Lodewijk werd gelicht (= door de Engelsen van boord gehaald), maar niet dat hij overleed, zoals zijn broer Jan die op de Zeepaard voer.

Mijn vraag is nu: Heeft Lodewijk deze ellende overleefd en waar is hij gebleven? Is hij misschien in Britse dienst verder gegaan, of is hij door de Britten aan land gezet en is hij later naar Nederland teruggekeerd, of juist in Zuid-Afrika een nieuw leven begonnen?

Ik kan nergens iets zinnigs hierover vinden en de diverse instanties sturen me van het bekende kastje naar de bekende muur. Hoe kom ik hier nou verder mee?

 

 

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • 2 weeks later...
  • Forumleden Groep

Inmiddels weet ik dat van alle boten die naar Engeland werden meegenomen twee schepen onderweg als verloren zijn beschouwd. Dat betekent dat ze of gezonken zijn, of gekaapt door een van de andere (lees: Franse) kapers.

ALS Lodewijk Marioth dit alles heeft overleefd, hij waarschijnlijk - "zoals dikwijls gebeurde" - in Plymouth, waar het schip aankwam, gevangen werd gezet.

Er zijn wel wat lijsten en boeken over die periode, maar die zijn niet via internet beschikbaar, is mij verteld. Ik mag iemand inschakelen (ad € 30 per kwartier) om het voor me op te zoeken.

Aangezien het hier "slechts" gaat om de broer van mijn 4x over-grootmoeder, denk ik dat ik het hier bij laat. Het is jammer dat ik geen bekende Nederlander ben, want dan zou Verborgen Verleden me wel een ticket geven om het in Plymouth zelf te gaan opzoeken, maar dat zit er nu niet in.

Jammer, maar helaas ....

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep

Hoi Frank,

 

Ben even door de indexen gelopen van de vijf boeken "sailing letters journaal" en ik vind daar alleen een James Marriot die gekaapt werd. Als ondertitel: Drie Zierikzeese hoekers terug uit Noorwegen gekaapt in 1781". Ze komen in Engeland terecht omdat het Engelse kapers waren.

Deze boeken zijn geschreven met als hoofdmoot de Nederlandse brieven die mijn jaren geleden in een Engels huis vonden.

Ik heb het hoofdstuk snel gescand en zijn naam in context niet zo vlot kunnen vinden.

Niet echt iets maar je weet nooit waar je een link legt.

 

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep

Dank je, Kèren. Ik zal het bij mijn aantekeningen doen, maar voorlopig denk ik dat ik dit verhaal even met rust moet laten. Misschien gaan we over een tijdje eens in de UK kijken en dan is het een mooi excuus om langs Plymouth te gaan.

Op naar de volgende puzzel. :-)

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep

Plymouth wordt hierboven steeds genoemd, maar waarom niet Portsmouth?:

“The Held Woltemade, too, arrived in Portsmouth on 3 February 1782, presumably with her valuable cargo of bullion”

 

En mischien zijn hier nog wat hints betr  het lot van de bemanningen van de Ned schepen:

“The crews of the Dutch ships, who had either been landed or had waded ashore from their abandoned ships, pursued by British salvos, fled in panic, fearful of being taken prisoner of war by the landing troops. They reached Cape Town overland a few days later, shedding personal earthly possessions as they went”

“As for the Dutch seamen, the authorities in Batavia instructed their immediate repatriation on foreign ships bound for Batavia or the Netherlands so that they could be redeployed for the Company's benefit. However, that did or could not happen in all cases and a considerable number of seamen remained stranded at the Cape and in Company employment and on its payroll for some time. Clearly not all of them could be gainfully employed at the Cape; some found employment on passing ships, while others soon got into trouble.

There is record of many requests directed by these sailors to the local authorities.

A few requested and were granted permission to stay at the Cape. Many others requested and obtained permission to return to the Netherlands or Europe, with any available (foreign) ship or, sometimes, with the ship on which they specified they had obtained a passage. Some were only able to leave in 1783.

Many who found themselves stranded and unemployed at the Cape (also) requested the severance of their employment with the DEIC so that they could, either locally or elsewhere, obtain employment on foreign ships.”

bron:

Log alstublieft in om de link te kunnen zien.

 

Sylvia

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep
Op 23-2-2017 om 16:02 zei Ozlady:

Plymouth wordt hierboven steeds genoemd, maar waarom niet Portsmouth?:

 

 

Ik ben bang dat dat mijn eigen fout is. Ik heb de laatste tijd regelmatig Plymouth op tv gezien (ik kijk meestal naar Britse tv). Ik kan ze verwisseld hebben. Ik ben absoluut geen UK kenner en weet niet uit mijn hoofd wat waar ligt. :-)

 

Op 23-2-2017 om 16:02 zei Ozlady:

 

“The Held Woltemade, too, arrived in Portsmouth on 3 February 1782, presumably with her valuable cargo of bullion”

 

Ik zal daar naar kijken. Misschien vind ik wat.

 

Op 23-2-2017 om 16:02 zei Ozlady:

En mischien zijn hier nog wat hints betr  het lot van de bemanningen van de Ned schepen:

 

“The crews of the Dutch ships, who had either been landed or had waded ashore from their abandoned ships, pursued by British salvos, fled in panic, fearful of being taken prisoner of war by the landing troops. They reached Cape Town overland a few days later, shedding personal earthly possessions as they went”

 

Nou, in DIT geval zal het niet zo gegaan zijn, want ze zijn op zee, onderweg naar China, overmeesterd. 

 

Op 23-2-2017 om 16:02 zei Ozlady:

“As for the Dutch seamen, the authorities in Batavia instructed their immediate repatriation on foreign ships bound for Batavia or the Netherlands so that they could be redeployed for the Company's benefit. However, that did or could not happen in all cases and a considerable number of seamen remained stranded at the Cape and in Company employment and on its payroll for some time. Clearly not all of them could be gainfully employed at the Cape; some found employment on passing ships, while others soon got into trouble.

 

There is record of many requests directed by these sailors to the local authorities.

 

A few requested and were granted permission to stay at the Cape. Many others requested and obtained permission to return to the Netherlands or Europe, with any available (foreign) ship or, sometimes, with the ship on which they specified they had obtained a passage. Some were only able to leave in 1783.

 

Many who found themselves stranded and unemployed at the Cape (also) requested the severance of their employment with the DEIC so that they could, either locally or elsewhere, obtain employment on foreign ships.”

 

 

 

bron:

Log alstublieft in om de link te kunnen zien.

 

Ik vermoed dat ik - ALS ik al wat vind - in de UK meer geluk zal hebben, maar ik zal ook dit bij de aantekeningen houden. Je weet nooit.

 

Op 23-2-2017 om 16:02 zei Ozlady:

 

 

Sylvia

Bedankt voor je hulp Sylvia. Zoals altijd: veel ogen zien meer dan 2.

 

 

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep

Het was toch geen "slip of the finger": 

Particulars The HELD WOLTEMADE was bound for Ceylon. On 01-07-1781, however, the ship was taken by two English frigates, which forced it to sail to Plymouth (arrival: 03-02-1782).

Dat staat op 

Log alstublieft in om de link te kunnen zien.

 

Maar ik zal ook zoeken in Portsmouth

 

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep

Je vermeldt dat het schip op weg naar China is overmeesterd, maar ik zie op verscheidene sites dat ze op weg naar Ceylon waren.

 

Hoe dan ook, al maakten ze niet deel uit van de Saldanha Bay activiteiten (ze waren meer de aanleiding), toch zijn ze nog vlak bij Cape Town overmeesterd nl " south of False Bay" (zie: 

Log alstublieft in om de link te kunnen zien.

  ). Mijn eerdere opmerkingen gelden dus nog steeds.

Mijn persoonlijk gevoel is dat Lodewijk echt niet interesant genoeg was voor de Engelsen, dus is er een redelijke kans dat hij niet naar Engeland is afgevoerd.

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep

Ja, China stond op de VOC-site. Ik zag ook ergens Ceylon staan. Ze hebben zeker meegewerkt aan de slag in Saldanha Bay, want in een boekwerk over de prijs-processen staat het hele verhaal…uit wat de Engelsen van de bemanning hoorde bleken in de Saldanha Baaij een groep van 5 VOC-schepen op de terugweg naar Nederland (dus waarschijnlijk geladen met dure specerijen en andere goederen) te wachten op een gewapend Nederlands konvooi. Die boten zijn dus buit gemaakt. In dat boekwerk staat overigens ook dat die lading waarschijnlijk mee viel, want de Engelsen hebben er in hun kranten geen melding van gemaakt en dat zouden ze zeker doen als dat de regering (die opdracht had gegeven tot die aanval) daar goede sier mee had kunnen maken….(volgens de schrijver van dat boekwerk).

Ik geloof ook niet dat Lodewijk Marioth interessant was voor de Engelsen, maar op de voc-opvarenden site staat dat hij "geligt" was en dat zou betekenen dat hij door de Engelsen van boord is gehaald omdat men dacht dat hij een Engelsman was (of zo). Nu was er een hoge ome in die tijd die Lord Edward Marriot heette … Misschien dat dachten een familielid van hem gevonden te hebben. De broer van Lodewijk, die op een andere boot voer, heeft de slag niet overleefd. 

Het maakt deze zoektocht toch best leuk en interessant!

bewerkt door Framegote
Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep

De kranten van die tijd hebben wel vermeld wat ze hebben buitgemaakt op de HW: “laden with Stores an Provisions, and about Forty Thousand Pounds in Bullion”. Voor de andere 5 schepen werd het aantal “guns” en “tonnage” vermeld.

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep

In Juni 783 wordt in verscheidene kranten vermeld hoeveel de Nederlanders hebben geleden door de oorlog

o.a.  dat de HW ongeveer “nine tons of gold” waard was ... En, “The taking and destroying the four ships in the bay of Saldanha, estimated at sixty-three tons of gold; the Dankbaerheid from Bengal, likewise captured in Saldanha bay, worth, together with its cargo, at least fourteen tons and a half of gold”

 

(i.e. er heeft dus echt wel wat in de Engelse kranten gestaan)

bewerkt door Ozlady
Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep

Dat is waarschijnlijk dan later gebeurd. Ik citeerde een boek uit die tijd: 

Log alstublieft in om de link te kunnen zien.

 

op pagina 195:

"Ook spreekt de Engelsche Commandeur in zijn Brief wel van de lading en derzelver waarde van het Schip de Held Woltemade, maar geen woord van de ladingen der Schepen, welke hy in de Saldanha - Baai veroverd heeft, schoon dezelve in sommige Engelsche Nieuwspapieren op een Millioen Ponden St. begroot worden. Het is waar, het Engelsche Ministery heeft maar een Extract van Johnstone's brief in de Londen Gazette medegedeeld, en dus zekerlijk eenige berigten agtergehouden, maar het Ministery is nooit gewoon zaken agter te houden die tot deszelfs voordeel zyn; dienvolgens als de Commandeur rykgeladen Schepen veroverd hadt, zou zulks te zeer in de smaak van het Ministery gevallen zijn, om het niet aan 't publyk mede te deelen."

 

Het is dus ten tijde van dit schrijven niet duidelijk wat er zoal in die boten zat en hoeveel het waard was. Even verder staat dan ook iets als 'de tijd zal het leren'.

 

Ik moet zeggen dat dit hele verhaal mij mateloos interesseert en niet eens meer omdat er een familielid mee te maken heeft. Die ben ik eigenlijk sinds 30 juni 1781 al kwijt :-)

Tot nu toe was de 4e Engels-Nederlandse oorlog aan mij voorbij gegaan en van de Saldanha Baai had ik helemaal nog nooit gehoord. Eigenlijk had ik me helemaal nog nooit verdiept in het VOC gebeuren en heb sinds ik met Lodewijk Marrioth en zijn broer bezig was een aantal documentaires gezien en dingen gelezen die me de wenkbrauwen wel even deden fronzen. Een niet echt nette organisatie was dat … Met het bedrijf op zich heb ik dus eigenlijk niets, maar ik probeer me meer op de mensen op deze schepen te concentreren. Deze waren veelal ongeletterde armelui die geronseld waren en zo, om toch maar iets te verdienen voor hun gezin, of ouders, bij de VOC terecht kwamen. 

Als je dan bedenkt dat de HW 1 dag voor het uitbreken van de oorlog uit voer vanuit Den Helder. De opvarenden wisten dus niet dat er oorlog was. Toen ze in april 1781 gehavend aankwamen in Kaapstad zullen velen blij zijn geweest weer vaste grond onder hun voeten te hebben gehad. De HW moest worden gerepareerd en dat duurde daar een week of 6. Inmiddels was natuurlijk duidelijk dat er oorlog was, maar hulp was in de buurt: de Fransen waren met een aantal oorlogsschepen in de buurt en die wilden de Engelsen wel naar de bodem van de zee helpen. Toen eind juni de HW eindelijk weer zeewaardig was en mocht vertrekken, waren ze dus wat blij vrijwel meteen een schip te zien met een Franse vlag. Deze kwam langszij en toen bleken het dus Engelsen te zijn die onder een valse vlag voeren. 

Ik denk dat dat tegenwoordig als een oorlogsmisdrijf wordt gezien, maar daar deed men vroeger dus niet moeilijk om. Moest je maar opletten.

Met de Engelsen aan boord had het geen zin om te vechten, dus heeft kapitein Vrolyk zich maar overgegeven om onnodig bloedvergieten tegen te gaan. Vanaf dat moment is het lot van de opvarenden mij onbekend.

 

 

 

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • 3 years later...
  • Forumleden Groep

Log alstublieft in om de link te kunnen zien.

 

Here is also a description of the Battle at Saldanha baai and the trip back to Cape Town. My ancestor, Wilhelm Lamberts, was on the Held Woltemade, at least when it reached the Cape but on his Soldijboek it says he was on 1 July 1781 "gelicht door the Engelsche" so I assume he was captured and taken POW to Portsmouth or Plymouth as there are various sources mentioning both. The Skipper, Swerus Vrolijk's Soldijboek says Swerus was repatriated in 1783. 

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep

Here is says Woltemade went to Plymouth and not Portsmouth

https://www.vocsite.nl/schepen/detail.html?id=11207&utm_source=OpenArchieven&utm_medium=browser&utm_campaign=OpenData

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • 2 years later...
  • Forumleden Groep

Vermoedelijk was het 1 van mijn verre voorvaderen die hetzelfde overkwam als Lodewijk Marioth.

Deze Johannes Kreuger was ook Bosschieter op het VOC schip de Held Woltermade en de data die genoemd zijn kloppen met bovenstaand verhaal. 

ook hij werd op de reis vanaf de Kaap "gelicht"

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep

I'm so very sorry, Ivan. I haven't read your reply before now and was (apparently) busy with other branches of my tree. I only noticed there were replies to the story when I received a notice about the post of Schiedam.

It's all so very interesting. I have to re-read this all to get back into the flow of the story and maybe find something about the sailors together.

 

I'll get back to it.

Link naar opmerking
Deel via andere websites

  • Forumleden Groep
16 uur geleden zei Framegote:

I'll get back to it.

 

And here I am....

 

Het zou leuk zijn als ik wist wat "gelicht" precies inhield..... is dat overboord gegooid, of juist meegenomen naar Portsmouth. Per slot moest IEMAND de boot bemannen op de weg daar naartoe.

Ik heb een email gestuurd naar sagenealogy.co.za met de vraag of er een register is met achtergebleven VOC-mensen of juist eentje waarop staat wie door de Britten is meegenomen.

Link naar opmerking
Deel via andere websites

Meld je aan om ecommentaar te plaatsen

Je kunt commentaar achterlaten als je bent aangemeld



Nu aanmelden
×
×
  • Nieuwe aanmaken...